یکی از سیستم های کلاهبرداری که تاکنون به شکل های مختلفی فعالیت کرده است دسیسه هرمی یا همان پیرامیدهای ناسالم است. این طرح، بیشتر یک نوع بازی با پول است که درآن، افراد ترغیب می شوند که پولی بپردازند و وارد شبکه شوند و افراد دیگری را هم بیاورند تا بتوانند از ورود آنها پول دربیاورند. دسیسه هرمی از نظر ظاهری بسیار شبیه بازاریابی چندسطحی (یا همان نتورک یا MLM) است چون هر دو از روش پورسانت دهی چندسطحی یا همان هرمی استفاده می کنند. اصلی ترین تفاوت شان هم این است که دسیسه هرمی، محصول ندارد اما بازاریابی چند سطحی بر اساس فروش محصول یا خدمت بنا شده است. بنابراین تشخیص بازاریابی چند سطحی از دسیسه هرمی ساده است. اما شرکت هایی هرمی هستند که برای پنهان کردن کلاهبرداری شان، به ظاهر محصول هم می فروشند. به این طرح های کلاهبرداری، پیرامیدهای محصول دار می گویند. این شرکت ها خودشان را کاملا شبیه MLM ها کرده اند. بسیاری از سازمانها در سرتاسر دنیا مخصوصا آمریکا روش هایی را برای تشخیص این سیستم های کلاهبرداری ارائه کرده اند اما عموما باز هم افراد دچار سردرگمی می شوند. ما در اینجا یک محک ساده و سریع برای تشخیص این سیستمها از MLM ها آورده ایم.
فرض کنید مطابق شکل زیر شما وارد شبکه یک شرکت شده‌اید و پس از یک سال تلاش، شبکه‌ای ۱۰۰۰ نفره ساخته‌اید و مقدار زیادی پورسانت دریافت کرده‌اید.
باز فرض‌کنید به شما بگویند از امروز هیچ‌کسی از سازمان ۱۰۰۰ نفری شما نباید عضوگیری کند. یعنی به شما اجازه هرکاری بدهند بجز عضوگیری. از امروز به بعد دو حالت می‌تواند برای شبکه شما رخ دهد:
الف– چون عضوگیری در شبکه شما وجود ندارد، پورسانت شما و افراد شبکه‌تان بلافاصله قطع می‌‌شود. در ضمن شرکت هم دیگر از سازمان شما سودی نمی‌کند.
ب– با اینکه عضوگیری در شبکه شما وجود ندارد اما باز هم شما و افراد شبکه‌تان پورسانت می‌گیرید و شرکت هم از سازمان شما سود می‌کند.
اگر حالت الف برای سازمان تان رخ دهد برایتان متأسفیم. چون شما در حال فعالیت در یک طرح پیرامیدی هستید. و شاید بهتر است بگوییم شما به‌صورت پیرامیدی فعالیت می‌کنید.
اما اگر حالت ب برای سازمانتان رخ دهد به شما تبریک می‌گوییم. چون شما در حال فعالیت به‌صورت MLM یا همان بازاریابی چند سطحی هستید.
حالت الف به این دلیل رخ می‌دهد که تقریباً همه ی سود سازمان های پیرامیدی فقط ناشی از عضوگیری اعضای جدید است. در واقع در این سازمانها عموم افراد بخاطر طرح درآمدی و بازی پول وارد می شوند و علاقه ای به مصرف و فروش محصول ندارند. درصورتیکه حالت ب به این دلیل رخ می‌دهد که سود سازمانهای MLM ناشی از فروش محصولات به مشتریهای بیرون از شبکه و همچنین اعضای داخل شبکه است.
البته ناگفته نماند که بعضی از شرکتهای شبکه ای در طول فعالیت شان و بسته به لیدرهای فعال شان، مدام بین این دو حالت در نوسان اند. برای آشنایی بیشتر می توانید به مقاله «تیم شما به کدام طرف نزدیکتر است؟!» مراجعه نمایید.
با سلام
روش جالبیه. اما بنظر شما از شرکتهای ایرانی، کدوماشون واقعا می تونن بدون عضوگیری باز هم دوام بیارن؟!